CBT Gündem, sayı 1348, 25 Mart 2013
Bilim haberleri iyi de,
Türkiye’nin bilim ve teknolojiyi ekonomisinde değiştirici ve sürekli
güncelleştirici temel bir kaynak girdisi olarak ne kadar kullanabildiği temel
bir meselemizdir. Ekonomik sorunlarımızın, bugüne kadarki 20’ye yakın iflasın,
her yıl yüksek cari açığın ve katmadeğeri az üretimin nedeni de, esas olarak
budur. İhracatımız içinde yüksek teknoloji ihracatının payı konusunda iki
farklı rakam ortada dolaşıyor.
Hükümet, ilgili bakanlıklar bu oranı yüzde 5,5-6
gibi verirken, benim elimdeki rakam yıllardır 1,9 oranı idi. İlk rakam
ilginçti, sevindiriciydi ama bana pek de inandırıcı gelmiyordu! Bunu, Kalkınma
Bankası uzmanlarından ve bugün de dergimizde bu konuyu ele alan yazısını
yayınladığımız Bayram Ali Eşiyok’a
yönelttim.. Eşiyok, sağolsun bir
açıklama gönderdi, farkın Dünya Bankası ile OECD’nin yüksek teknoloji ihracatı
hesaplamalarında dikkate aldıkları sektörlerden kaynaklandığını açıkladı.
Gerçi bu teknik konuyu
Gündem’e ne koyuyorsun, diyen okurlar olabilir. Ama işime de geliyor, İtalya’da
5 günlük bir geziye çıkmışken. İşte Eşiyok’un açıklaması:
“Bakanlık
ile bizim hesaplamalarımız arasındaki farklılığın nedeni, farklı teknoloji sınıflandırmasını
baz almamızdan kaynaklanmaktadır. Başka bir ifadeyle, Bakanlık OECD’nin
teknoloji sınıflandırmasını göz önüne alırken, Dünya Bankası’nın teknoloji
bulgularından görece yüksek sonuçlara ulaşmaktadır. Aşağıdaki satırlarda bu iki
sınıflandırma arasındaki farklılığa ve Türkiye’nin dünya ileri teknoloji
ihracatı içerisindeki payına kısaca değinilmektedir.
OECD Sınıflandırmasına
Göre İleri teknoloji İhracatı
Bakanlık
OECD’nin sınıflandırmasını baz aldığını belirterek, 2002 yılında %6.2 olan
ileri teknoloji ihracat payının 2008 yılında %3.1’e düştüğünü belirtmektedir.
OECD’nin 2011 tarihli yayınında ISIC Rev.3 Sınıflandırmasına göre ( ISIC
Rev.3 Technology Intensity Definition, OECD Directorate for Science, Technology
and Industry, Economic Analysis and Statistic Division) ileri teknoloji
içerikli sektörler şu şekilde sınıflandırılmaktadır:
2423
|
Eczacılıkta ve tıpta kullanılan kimyasal
ve bitkisel kaynaklı ürünler
|
353
|
Hava ve uzay taşıtları imalatı
|
30
|
Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri
|
32
|
Radyo, TV, haberleşme teçhizatı ve cihazları
|
33
|
Tıbbi aletler, hassas ve optik aletler
ile saat imalatı
|
OECD’nin
yukarıda belirtilen sınıflandırma baz alındığında, 2012 yılında Türkiye’nin
ileri teknoloji içerikli ihracat değeri 4.799.499.263 milyon dolara ve toplam
imalat sanayi ihracatı içerisindeki payı ise %3.4’e yükselmektedir. Bu değer
Bakanlığın 2008 yılı için yayınladığı (%3.1) değere yakındır.
Tablo:
OECD Sınıflandırmasına Göre İleri
teknoloji İçerikli Sektörlerin Toplam İmalat Sanayi İhracatı İçerisindeki Payı
(%) (2012) (ISIC Rev.3)
İleri Teknoloji İhracatı
|
|
30
|
147,746,315
|
32
|
2,515,269,315
|
33
|
628,429,991
|
353
|
757,980,198
|
2423
|
750,073,444
|
İleri İçerikli Sektör İhracatı Toplamı
(1)(OECD)
|
4,799,499,263
|
Toplam İmalat San ihracatı(2)
|
143,266,965,000
|
1/2 (%)
|
3.4
|
Kaynak:
TÜİK veri tabanından hareketle hesaplandı.
DÜNYA BANKASI’NA GÖRE İLERİ
TEKNOLOJİ İHRACATI: Dünya Bankası’nın veri
tabanına göre ileri teknoloji içerikli ihracatçı sektörler; yüksek ARGE yoğun
sektörleri içermekte ve şu sektörlerden oluşmaktadır: Bilgisayar, havacılık,
ilaç, bilimsel cihazlar, elektrikli makineler. (High-technology exports are products with high R&D intensity, such
as in aerospace, computers, pharmaceuticals, scientific instruments, and
electrical machinery) Görüleceği gibi OECD’nin
sınıflandırması ile World Bank’ın teknoloji sınıflandırması
arasında farklılık bulunmaktadır.
Bize
göre Dünya Bankası’nın sınıflandırması veri temin edilebilen tüm ülkeleri içerdiğinden
ve daha kapsamlı analizlere ve karşılaştırmalara olanak verdiğinden daha uygun
bir veri tabanıdır. Bu çerçevede Dünya Bankası’nın veri tabanı göz önüne alındığında
Türkiye’nin ileri teknoloji içerikli sektörlerin toplam imalat sanayi ihracatı
içerisindeki payı aşağıdaki gibi gerçekleşmektedir.
Tablo:
Türkiye’nin ileri teknoloji ihracatının
Toplam İmalat Sanayi İhracatı İçerisindeki Payı (%)
1990
|
2000
|
2005
|
2006
|
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
|
Türkiye
|
1,2
|
4,8
|
1,5
|
1,9
|
1,9
|
1,6
|
1,7
|
1,9
|
Kaynak: World Bank.
Dünya Bankası Veri Tabanına Göre Türkiye’nin İleri teknoloji İhracatı ve Dünya İçerisindeki
Payı: Türkiye’nin ileri teknoloji içerikli
ihracatını ve dünya ileri teknoloji içerisindeki payını gösteren Tablo
incelendiğinde ise Türkiye’nin 1999 yılında %0.09 olan ileri teknoloji ihracat
payının 2009 yılına gelindiğinde değişmeyerek hala %1’in altında kaldığı görülmektedir.
Bu Tablo son derece dramatik bir soruna işaret etmektedir. Başka bir ifadeyle,
Türkiye’nin 2009 yılındaki ileri teknoloji ihracatı Dünya ileri teknoloji
ihracatının %1’ine dahi ulaşamamaktadır.
Tablo: Türkiye’nin Yüksek
Teknoloji İhracatı ve Türkiye’nin Dünya Yüksek Teknoloji İhracatı İçerisindeki
Payı (%)
Yıllar
|
Dünya (Dolar)
|
Türkiye (Dolar)
|
Türkiye/
Dünya (%)
|
1999
|
986,986,188,053
|
870,979,600
|
0.09
|
2000
|
1,161,429,364,091
|
1,077,574,539
|
0.09
|
2001
|
1,053,412,894,562
|
990,847,814
|
0.09
|
2002
|
1,069,899,789,787
|
536,439,348
|
0.05
|
2003
|
1,192,856,875,749
|
763,179,631
|
0.06
|
2004
|
1,432,203,664,987
|
1,010,840,536
|
0.07
|
2005
|
1,588,820,377,097
|
881,846,891
|
0.06
|
2006
|
1,825,264,242,592
|
1,281,261,668
|
0.07
|
2007
|
1,766,825,398,567
|
1,643,907,482
|
0.09
|
2008
|
1,840,806,216,444
|
1,679,724,101
|
0.09
|
2009
|
1,572,075,237,011
|
1,359,242,821
|
0.09
|
Kaynak: World Bank veri tabanından hareketle hesaplandı.
Sonuç olarak, Bakanlık teknoloji sınıflandırmasını (Türkiye
Sanayi Stratejisi Belgesi 2011-2014 raporunda) OECD’nin sınıflandırmasını baz
aldığını belirtmektedir. OECD’nin teknoloji sınıflandırması Dünya Bankası’nın
teknoloji sınıflandırmasından görece farklılıklar içermektedir. Ancak, ister
OECD’nin sınıflandırması baz alınsın, isterse de World Bank’ın sınıflandırması
göz önüne alınsın (bu iki sınıflandırma arasında 1-2 puan fark ortaya çıkmaktadır)
Türkiye’nin ileri teknoloji içerikli sektörlerin toplam ihracat içerisindeki
payı son derece düşük bulunmaktadır. Diğer taraftan, World Bank’ın veri tabanına
göre Türkiye’nin dünya ileri teknoloji ihracatı içerisindeki payı %1’in dahi altında (%0.09) bulunmaktadır.”
***
Gelecek Cuma yeniden birlikte
olmak umuduyla.. sevgiyle kalın..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder