Bozcaada: Ozanın Günü

Tarihin kilit noktalarından biridir Çanakkale. Dünyaya, Anadolu’ya ve Türkiye’ye etkileri bakımından iki büyük savaşa “ev sahipliği” yaptı. İki savaş da destansıdır! Nefes kesicidir, onurların, büyük insanların ve milletlerin savaşıdır. Her ikisi de ölesiyedir. Varolma-yokolma savaşıdır...

Anlamışsınızdır, ilki Çanakkale’de Troya Savaşıdır, burada Hektorlar, Akhilleus’lar.. Anadolu uygarlıkları ve karşı yakada Yunan uygarlıkları vardır.

İkincisi 1915 Çanakkale Savaşı’dır.. Atatürk ve mehmetçikler, İngilizler, Anzaklar, Fransızlar vardır.

1915’i biz, canlı canlı yaşadık. Herşeyini biliyoruz.

Troya Savaşını ise Homeros’tan biliyoruz. Bu büyük Anadolulu ozan ve tarihçi Homeros’un dünyayı hala etkileyen büyük şiirsel destanı İliada ve Odysseia olmasaydı, MÖ 1300- 1190 tarihinin sonlarında, Tunç Çağı’nın bitiminde gerçekleşen Troya savaşlarının görkeminden haberdar olmayacaktık. Bu Anadolu ozanının destansı anlatışı, sonraki uygarlığı derinden etkilemiştir. Troya savaşlarından bahseden başka yazılar da vardır gerçi, ama bunların bütünlüğü günümüze ulaşmamıştır. Tek ulaşan Homeros’un destanıdır. Homeros o kadar etkileyici bir şiirsel anlatım tutturmuştur ki, eserleri durmadan el yazmalarıyla çoğaltılmıştır.

***

Size aslında 7-8 temmuz tarihlerinde Bozcaada’da yapılan “Ozanın Günü” Homer Okumaları’nı anlatmak istiyorum. Yukarıdaki anımsatmaların da nedeni bu!

Bu yıl 11’cisi yapılan Ozanın Günü’nde Homeros’un destanından, Türkçe başta olmak üzere çeşitli dillerde okumalar yapılıyor. Sabah şafak sökmeden hemen önce Bozcaada’nın Kale arkası sahilde toplanılıyor. Karşıda görülen Troya sahillerinin arkasında Şafak’ın ilk ışıkları sökün edince, Homeros okumaları başlıyor. Bu bir şiir ayini... Homeros ayini.. Troya ayini.. Yaşayan ozanın ayini gibi..

Ozanın Günü’nün her yıl ükemizden bir şairi oluyor. Bu yılın şairi Akif Kurtuluş’tu! Akif Kurtuluş bir gün önce akşam denizin sesi ve kokusu eşliğinde kendi şiirlerini okudu, Ozanın Günü ve Homeros anlatıldı.

Ertesi gün şafak vaktinde Homer Okumaları yine Akif Kurtuluş’un İliada’dan bir metin okumasıyla başladı. Okuma yapanların başına defne dallarından yapılan bir çelenk takılıyor. Homer Okumaları uluslararası bir karakter kazanmış. Bu yıl Japon Şairi Mutsuo Takahashi de katıldı. Takahashi,  şiirlerini yazarken Akdeniz bölgesi uygarlıklarından beslendiğini söylüyor. İlkini ülkemize gerçekleştiridii 3 yıllık bir programla Egenin iki yakası ve Mısır İskenderiye’yi gezecek. Takahashi, İliada’dan Japonca okudu. Ertesi gün de bir konuşma yaptı ve soruları yanıtladı.

Aynı oturumda Nezih Başgelen (Arkeoloji ve Sanat yönetmeni) Homeros'un dünya müzelerinde bulunan 44 heykel ve sikkesindeki fotoğrafları araştırıp sundu. Bizde sadece 2 sikkede Homeros varken, hiç bir heykeli bulunumyor.. Bunun nedenleri üzerine kestirimlerde bulundu. Nezih'in sunumu etkileyiciydi..

Bu yıl İtalyanca, Azerice, Kürtçe ve Hollandaca da Homer okumaları yapıldı!

Şåfak okumalarının, şairinden sonraki ikinci yıldızı tabii ki tiyatro sanatçısı Dilek Türker’di.. Uzun bir metin okumasını müthiş teatral sahnesiyle gerçekleştirdi.. Sabah 7’ye doğru güneşin yükselmesiyle sona erdi Homer’i anma..

***

Ozanın Günü, gazeteci yazar ve şair, yılın  büyük kısmını Bozcaada’da geçiren Haluk Şahin’in “eseri”. Şahin, Troya’dan, Çanakkale’den, Bozcaada ve çevresindeki tarihten, Homeros ve destanlarından “beslenen” bir insan. Anadolu ve Ege’nin tarihini oluşturan uygarlıklarla, insanlığın tarihsel katmanlarıyla ilişki kuruyor ve geçmiş ile bugünü bütünleştiriyor.. Ozanın Günü ve Homer Okumaları bunun uygulaması!

“Ada’da Bir Yaz Günü” şiir kitabını okudum. Doğayı  ve yaşamı çok rahat bir konuşma dili gibi şiirle harmanlıyor. Belki de günümüzde pek rastlamadığımız veya unutulmuş bir şiir diliyle ve gerçekçi anlatımlarla karşılaşacaksınız. Üçünü şiir kitabı da baskı için hazır.

Haluk Şahin ve şiirini keşfedin derim!

Ozanı’ın Günü, Cevat Çapan’ın danışmanlığında yapılıyor. İlk Ozanın Günü şairiydi. Sonrakiler: Ülke Tamer, İlhan Berk, Refik Durbaş, Eray Canberk, Kemal Özer, Erdal Alova, Turgay Fişekçi. Süreyya Berfe ve Hakan Savlı.

Bozcaada’da çok sayıda yeni nefes, renk, koku, deniz, bitki, “Akvaryum”denizi ve doğa uyumlu yerleşkesini keşfettim. Yeni insanları ve Bozcaadayı, yeniden.. Ve bir cesur insanın yarattığı Bozcaada Müzesi’ni.. Bu, sonraya...

--10 Temmuz  2012 /Bilim ve Siyaset – Cumhuriyet