MHP oydu, AKP %36 mı?

7 Nisan 2019 – Pazar / Bilim ve Siyaset – Orhan Bursalı

Seçimin iktidar açısından en ilginç yönü, Cumhur İttifakı’ndaki oy devşirmesiydi. MHP’nin adeta AKP seçmenini çok önemli ölçüde kendine çekti. Hem ittifak bölgelerinde oylarını kemirdi hem de belediyelerini kaptı. Her ne kadar iki partinin oyları toplamda yüzde 51’i buluyorsa da, bu toplam iki partinin ayrı girdikleri ve ittifak yaptıkları seçimlerdeki oy oranlarının toplamından aşağı doğru yöneldiği de bir gerçek.

Biliyorsunuz, Bahçeli, Af ve Öğrenci Andı meselesinde AKP ile kapışmış ve birbirine rest çekmişlerdi: RTE “uzatmanın alemi yok”, derken, Bahçeli de “Herkes kendi yoluna!” demişti. AKP’de ciddi bir grup MHP’ye oy kaptıracaklarını da belirtmişti. Sonuçta, iki parti de destek olmadan seçimlerde başarılı olamayacakları kanaatine varmış, Bahçeli dayatmalardan vazgeçmiş, ve nerelerde kimin kimi destekleyeceği konusunda bir anlaşmaya varmışlardı. MHP başarıyla çıktı, AKP çok geriledi, şimdi buna bakacağız

Dün Deniz Yıldırım, Cumhur partilerinin ittifak yaptıkları kentlerde oy oranlarının toplamda yüzde 50’inin altına indiğini ve AKP’nin oyunun düştüğünü yazdı. Ben bir okurumun hesap katkısıyla, bu konuyu biraz daha netleştireceğim. İl genel meclis seçimlerinde kimi kime oy verdiği belli değil, bu nedenle de kıyaslama yöntemiyle bir tablo çıkartılmaya çalışılıyor.

Konu ittifak yapılan 51 il. Serdar Karsu okurumun hesapları.

2014 yerel seçimler: %65

Bugün de aynı şekilde ‘il’ statüsünde olan 51 ildeki İl Genel Meclisi seçimlerinde AKP ve MHP’nin oy oranları:

AKP: %44,86; MHP: %20,77; AKP+MHP: %65,63

AKP+MHP toplamına 100 dersek; toplamları içindeki AKP payı %68,35; MHP payı %31,65.. Yani AKP, büyükşehir olmayan 51 ildeki 2014 il genel meclisi seçimlerinde, her iki partinin toplam oyunun %68,35’ini almış.

Peki tüm illerdeki durum neydi 2014’te?

AKP: %43,39; MHP: %17,60; AKP+MHP toplamı: %60,99

AKP+MHP toplamına 100 dersek; toplamları içindeki AKP payı: %71,14; MHP payı %28,86. Yani AKP, tüm illerdeki 2014 il genel meclisi seçiminde, her iki partinin toplam oyunun %71,14’ünü almış.

2019 yerel seçimleri

Bugün de ‘il’ statüsündeki, büyükşehir olmayan 51 ildeki İl Genel Meclisi seçimlerinde AKP ve MHP’nin oy oranlarına bakalım:

AKP: %41,61; MHP: %18,81; AKP+MHP toplamı: %60,42. AKP+MHP toplamına 100 dersek; toplamları içindeki AKP payı %68,86; MHP payı ise %31,14

Yani AKP, büyükşehir olmayan 51 ilde, 2014’e göre 3,25 puan geriledi.

2019 seçimlerinde, Türkiye genelindeki AKP ve MHP’nin toplam oylarına bakalım:

AKP (+MHP’nin) Türkiye genelindeki toplam oyu: 20 milyon 583

MHP (+AKP’nin) Türkiye genelindeki toplam oyu: 3 milyon 394. Her iki partinin güçbirliği oy toplamı 23 milyon 977.

Yüzde 36,7’ye mi düştü?

Peki AKP’nin ülke genelindeki oy oranının yaklaşık hesabını yapabilir miyiz? Serdar Karsu bunu deniyor aşağıda:

Büyükşehir olmayan 51 ildeki il genel meclisi 2014 ve 2019  seçimlerinde, yani bu illerdeki her iki seçimde; AKP,  ‘AKP+MHP’ toplam oylarının %68’ini aldı.

İyi Parti 2019 seçimlerinde katıldı, ama AKP/MHP arasındaki oy oran dağılımı (%68) değişmedi. 2 partinin kendi aralarındaki (51 il için değişmeyen) oy oranından yola çıkılarak (ki, ilgili illerdeki 10,5 milyon seçmen çok büyük bir anket niteliğindedir!) Türkiye geneline bakıldığında, ülke genelindeki tüm oy dağılımında da (aralarındaki oy oranı bakımından) 2014 seçimlerindeki oy oranı olan %71 esas alındığında;

AKP’nin (MHP’den arındırılmış oyu) 23 milyon 977 x 0,71 = 17 milyon 023

Türkiye genelindeki oranı: 17 milyon 023 / 46.431 = %36,7

SONUÇ: 2014 seçim verilerinden yola çıkılarak yapılan yaklaşık hesaplamada, 2019 seçimlerinde AKP’nin (MHP oylarından arındırılmış) oy oranının %36,7 olduğu görülmektedir.

Gerisini MHP almıştır! Bir kısmı da muhalefete kaymıştır. Ayrıntılar da var, sonraya. Okurumun yaptığı hesap tartışmaya açık. Ama AKP’den MHP’ye oy kaymasını daha iyi hesap eden varsa, buradayız.