Kent’te Yaşamın Sonu : Ya İstanbul Ya İktidar

Adım adım, yavaş yavaş ölmekte olan İstanbul’a son darbeyi Recep Tayyip Erdoğan- Binali Yıldırım ikilisi indiriyor. Evet, üçüncü havaalanı, Üçüncü Boğaz Köprüsü ve çevresinde yapılacak olan sağlı sollu iki kent yerleşimi ile İstanbul’a son öldürücü darbeler indirilmiş olacak. Yarınki Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji dergisine koyduğumuz araştırmayı okuyunca, olayın İstanbul için öldürücü bir nitelik taşıdığı daha net ortaya çıktı..

Fazla lafı uzatmadan, bilgi/veri aktaralım ki durumun vehametini herkes görsün:

·              İstanbul, Paris vb gibi yoğun nüfusa sahip büyük kentlerde, kırsal alanlara kıyasla sıcaklık farkı 12 dereceye kadar çıkıyor. Bunun başlıca nedeni, kentlerdeki büyük ısı adacıklarının oluşması. Bütün beton evler, kiremitler, tuğlalar sıcaklığı tutuyor ve depoluyorlar; trafik ve egzos gazları ve havalandırma cihazları, evet evet evleri soğutan cihazlar, kentlerde oluşan yüksek sıcaklığın temel nedenleri arasında…

·              İklim değişikliği nedeniyle havaların yılbeyıl ısınması da, uzun süreli ısı dalgaları yaratıyor ve bunlar kentleri kasıp kavuruyor.

·              İstanbul’un sıcaktan yaşanmaz hale gelmesi, özellikle yaz aylarında büyük stress yarattığı gibi, yaşlılar arasında da seri ölümlere neden oluyor. 2003’da Avrupa’daki ısı dalgaları 35 bin insanın ölümüne neden olmuştu. Yakın gelecekte, özellikle yaşlılar için kentlerde yaşam zorlaşacak..

·              Kentleri daha da yaşanmaz kılmak ve sıcaklığı arttırmak istiyorsanız, yeşil alanları, parkları, kent çevresindeki ormanları yoketmeye girişebilirsiniz. İstanbul’da Topbaş’ın tam da yaptığı budur.. Kent merkezinde ne kadar boş alan varsa veya ortaya çıkmışsa, hepsini büyük yapılara dönüştürülmek üzere sattı.. Oysa, yeşil alanları parkları çoğaltmak, sürekli ağaçlandırmak, megakentlerde yazları 7 derece kadar sıcaklık düşmesine yol açabiliyor..

·              İşte bu bağlamda, İstanbul’un en büyük kurtarıcısı olan ve belki de bu kenti hala yaşanılır kılan kuzeyinde Karadeniz sahillerine kadar uzanan ormanlık alana Başbakan’ın hançeri saplanıyor. Hançeri saplanıyor ne demek, tamamen yok ediliyor:

·              Üçüncü otoyol yüzbinlerce ağacı yokediyor. Çevresinde gerçekleşecek yeni yapılaşmalar, ormanlık bütün anaların sonu demek olacak. Bakınız ikinci köprü yollarına…

·              Havaalanı 2,5 milyon ağacı yokediyor. Bırakın allahaşkına 1,5 milyon ağaç yok taşınacakmış gibi palavraları.. Bu en büyük yalanlardan biri..

·              Kuzeyde kurulması planan iki mini Istanbul kenti de, İstanbul’un son ruhuna fatiha okutacaktır.

TOPBAŞ ZATEN MAHVETTİ

·              Bunlar İstanbul’u nefessiz ve cansız bırakacak kuzeyindeki gelişmeler.. Topbaş yıllardır zaten İstanbul’u içinden vuruyor.. İstanbul merkezinde ne kadar geniş, boş vb alanları kentin geleceği için bir yaşam rezervi, rezervuarı olarak kullanılmak, yeşillendirmek ve ağaçlandırmak yerine, hepsini büyük yapılara dönüştürülmek üzere sattı savdı..

·              Bırakın kent içinde büyük yeşil alanlar yaratmayı, kent ormanları parça parça kemiriliyor, yapılaşmaya açılıyor. BELGRAT ORMANLARINI YAKIN GELECEKTE NE BEKLİYOR SİZCE? YA MASLAK’TAKİ FATİH ORMANI NE DURUMDA?

·              Kentleri soğutmak için, orman, park vb yanısıra yeni deneysel yaklaşımlar deneniyor. Örneğin “yeşillendirilmiş çatılar duvarlar ve caddelerdeki ağaçlar..” Kentin fazla ısı emmesini önlemek için de çatı ve kaldırım, cadde kaplamalarının, ısı tutucu değil yansıtıcı özellikte olması gerekiyor. Çünkü çatı ve kaldırımlar kentin yarısını kaplamakta..

·              Evleri, ısı yansıtıcı malzemelerle kaplı olanlar, evlerinde klima kullanmak ihtiyacını hissetmiyorlar.. Bu malzemeler evleri 12 derece daha serin tutuyor! (Ama sorunları var, soğuk bölgelerde kışın ısınma masrafını arttırıyor).

·              Klimalar kentlerde sıcaklık artışlarında büyük rol oynuyor. Çünkü içerideki sıcak havayı kente pompalıyorlar. Düşünsenize, yüzbinlerce klimanın kenti nasıl ısıttığını!

·              Tiran’da deneysel olarak 3 kilometrelik bir alanda uygulanan termodinamik-renk değiştiren kaldırımlar, çevresinde 3 derecelik bir soğutma yapmış..

·              Buna benzer daha pek çok uygulama söz konusu. Binaların rüzgara göre yeniden tasarlanmasından tutun, soğuk hava veren göllere, ısıyı aşağıda toplayıp yeraltında dolaştıran sistemlere kadar.. Hepsine yarın CBT’de bir göz atın..

***

           Tayyip Bey ve iktidarı ise, yaşanacak değil yaşanmayacak bir İstanbul planlamakla meşgul..

Çünkü, iktidarını toprak rantı, inşaat, arazi alım satımı, hiç bir demokratik ülkede gerçekleştiremeyeceği büyük büyük yapılar inşa etme üzerine kurmuş..

İstanbul’un geleceği karanlık..

          Ya bu iktidar ya İstanbul gidecek..

---9 Mayıs 2013 Perşembe / Bilim ve Siyaset – Cumhuriyet

           OKUR NOTU: Sayın Orhan Bursalı, "Kentte Yaşamın Sonu Ya Istanbul Ya İktidar" konulu 9 Mayıs yazınızı kutluyorum. Temmuz- Ağustos aylarında klimalarda kullılan enerji, Türkiyenin günlük enerji tüketimini iki katına çıkarmaktadır. Enerjisini %80 ithal eden bir ülkede... "Kentte Isı Adaları" önemli bir konu. 2005 yılında TÜBITAK'a bir proje yaptık. Alış veriş Merkezlerindeki ısı artışını saptadık. Başarılar diliyor, saygılarımı sunuyorum.

            Prof.Dr.Orhan Kuntay