Kesinlikle kime oy vermezsin? CHP’ye: yüzde 10,9; AKP’ye 26,2

16 Ocak 2020 Perşembe / Bilim ve Siyaset -  Orhan Bursalı

Kadir Has Üniversitesi’nin 10 yıldır düzenli bir şekilde sürdürdüğü Türkiye Eğilimleri araştırmasında –Kasım sonu–  kararsız seçmenin dağıtılması sonucu AKP’ye yüzde 40,2 oy gözükürken, CHP’nin oy oranının yüzde 33’e yükselmesi, yeni bir tartışmayı gündeme getirdi: CHP’nin daha çok seçmeni kucaklama politikasının yanı sıra, seçmenin de uçlardan merkeze yaklaşma eğilimi ortaya çıktı. Partiler arasında seçmen geçişkenliğinin merkezde toplandığı görülüyor

CHP’nin oy oranındaki artış, belediye seçimlerindeki CHP başarısının genel seçimleri de etkileyici rolünü ortaya çıkardı. Uzun zamandır ilk kez CHP böyle yüksek bir oy oranına ulaşıyor. Kesinlikle CHP’ye oy vermem diyen seçmen oranı ise sadece yüzde 10,9. AKP’ye kesinlikle oy vermeyecek seçmen oranı ise yüksek: Yüzde 26,2. Bu anlamda, HDP’yi saymazsak (42,3) en kutuptaki parti AKP.

AKP’ye oy veren seçmende de iktidarı ekonomide ve dış politikada, başarısız bulanlarda artış var.

Tasarruf edebilen 4,4

Seçmenin yüzde 10 kadarı, bir yıl içinde ekonomik olarak daha kötü durumda olduğunu belirtirken, yüzde 11’i kendisini ve ailesini geçindiremediğini, yüzde 19’u ise hiç etkilenmediğini beyan ediyor. Bugünkü koşullarda halkın sadece yüzde 4,4  tasarruf yapabildiğini belirtirken “bazen” diyen ise 23,3. Halkın yüzde 72,3’ü tasarruf yapamıyor. Zaten Türkiye tasarruf yapılamayan ülke, bu da gelirlerin yetmezliğinin göstergesi. Parası olsa, tasarruf amacıyla yüzde 44’den fazlası altın alacak.

Türkiye’nin gündemindeki en önemli sorun, ekonomi: 41,6. Ekonomide İşsizlik bir nolu sorun. Enflasyon arasından geliyor, üçüncü sırada ise gıda fiyatlarındaki yükseklik. Yani geçim sıkıntısı halkı büyük ölçüde etkiliyor. Vergi sistemini adaletsiz bulan seçmenin çoğu AKP’den yüzde 25.2. Ortalama yüzde 15,5. Bu konuda en az şikayeti olan da CHP’li: 3,7

Dış politikayı başarısız bulanlarda büyük artış: yüzde 28.5; önceki ankette başarılı bulanların sayısında 4 puanlık düşüş var. AKP’ye oy veren seçmen de  2017’de yüzde 75.2 başarılı buluyorum derken, 43,4 e gerilemiş durumda. Fakat MHP’lilerde dış politikayı başarılı bulanların oranı füze gibi tırmanıyor: Geçen yıl yüzde 20’den bu yıl 45,4’e...

Suriye politikasını başarılı bulanlarda da 8 puanlık düşüş var.

İktidarda adeta MHP var!

Zaten MHP AKP’li seçmenden çok daha fazla kendisini iktidarda hissediyor. Partisinden daha çok AKP’li! En çok oy vereceği ikinci parti de AKP. Demek, devlet ile MHP seçmeni arasındaki ilişkiler, alış veriş oldukça yoğun.

Yabancı ülkelerde asker bulundurma politikasını desteklemeyenlerde önemli artış var. Destekleyenler yüzde 39’un altına düşmüş.

İlginç bir konu, siyasi partilere güven düşerken, TSK için güvenin yeniden birinci sıraya yükselmesi. Onu Jandarma ve polis izliyor. Yargıya güven alt sıralarda, medyaya güven ise daha aşağıda. İktidarın medyayı güdümleyerek  itibarsızlaştırma  ve özgürce haber yapılmasını engelleme politikası 10 yıldır iyi sonuç vermiş!

İlginç olan AKP’ye oy veren seçmenin de, en çok TSK’ye güvenmesi, Saray 4. Sırada! Saray demişken, Cumhurbaşkanını kesinlikle başarılı bulanların oranı yüzde 26,4... Önceki yıla göre biraz yükseliş, 2017’ye göre ise yüzde 40 kadar düşüş. 

Ülkenin kutuplaşmasına zengin- yoksul açısından bakanların oranı yıldan yıla artıyor. Son üç yıl içindeki gelişme: Yüzde 9,5 – 13,7 ve 20,5.  Zaten eşitsizlik katsayısına göre de Türkiye en kötü ülkelerden biri.

Son altın vuruş: Ekrem İmamoğlu’nun çalışmalarını başarılı bulma düzeyi yüzde 39,1 de kalırken, Mansur Yavaş’a destek yüzde 60’u buluyor.