Büyükşehir belediye meclisi üye dağılımındaki müthiş demokrasi (!)

12 Mayıs 2019 Pazar / Bilim ve Siyaset – Cumhuriyet Orhan Bursalı

İktidar bağırıyor, belediye seçimlerini aslında biz kazandık, çoğu belediye meclislerinde çoğunluk bizde, halk aslında bizi seçti. Evet mesela Ankara’da, İstanbul’da ve pek çok büyükşehirde durum bu. Buna dayanarak da belediye yayasında kendilerini güçlendirecek ve kendilerinden olmayan bakanlar yönetimi dar edecek asla demokratik olmayan dayatma arayışları peşindeler.

Peki bazı büyükşehir meclislerinde çoğunluğu nasıl sağlamışlar? Bunun arkasında tam bir rezalet seçim var. Ne demokrasi ne de temsiliyet ile ilişkili..

Son yerel seçimlerde AKP’nin parti oyunun yüzde 36’ya düştüğünü, MHP’nin AKP’yi oyarak oy oranını yüzde 15,5 kadar yükselttiğini hesap eden, ve sonuçlarını bu köşede yayınladığım Serdar Karsu, şimdi de üye dağılımındaki büyük adaletsizliği ortaya çıkaran ayrıntılı bir çalışma yaptı. Teşekkür ederek paylaşıyorum:

***

31 Mart 2019  Yerel Seçimlerinde  B.Belediye Meclisleri üye dağılımlarına çarpıcı bir örnek:

Ankara B.Belediye Meclisi seçimlerindeki oy oranları:  

AKP oy oranı: %41,01; MHP oy oranı: %7,13; AKP+MHP toplamı: %48,16

CHP oy oranı: %37,87   İYİ Parti oy oranı: %7,23    CHP+İYİ Parti toplamı: %45,1

***

Ankara B.Belediye Meclisi üye dağılımı:

Toplam üye sayısı: 147

AKP+MHP toplam meclis üye sayısı: 107

CHP+İYİ Parti toplam meclis üye sayısı: 40

Başka parti: Yok  (%10 seçim barajı nedeniyle)

***

Partilerin almış oldukları oy oranları, belediye meclisi üyeliklerine aynı oranda yansısaydı:

AKP+MHP  toplamda 71 üyelik, CHP+İYİ Parti toplamda 66 üyelik alacaklardı.. Kalan 10 üyeliği de (mevcut sistemde %10 barajına takılan) diğer partiler alacaklardı..

Yürürlükteki ‘İleri Demokrasi’ belediye meclisi seçim sistemiyle; AKP+MHP  36 üye fazladan almış bulunuyor..CHP+İYİ Parti ise, 26 üye eksik...

Benzer demokrasi(!),  İstanbul B.B. Meclisi üye dağılımı için de geçerlidir.

92 bin kişiye 1 üye

Ankara’daki  Seçmen Temsiliyeti durumuna birkaç örnek: 2018 verilerine göre, altta yazılı ilçelerin toplam nüfusları:

Çankaya: 920.890  Kızılcahamam: 32.647; Çamlıdere: 15.148; Evren: 3.606

Örneklemedeki bu ilçelerin, B. Belediye meclisine gönderdikleri üye sayısı (ilçe belediye başkanları dahil) :

Çankaya: 10  Kızılcahamam: 4  Çamlıdere: 3, Evren: 2

(Ankarada toplam 25 ilçe var. İlçe sayısı içinde, kırsal alandaki küçük nüfus yoğunluklu ilçeler ağırlıktadır. Bu durumda;

Çankaya’da 1 meclis üyeliğine düşen nüfus: 92.0891 üy

Kızılcahamam’da 1 meclis üyeliğine düşen nüfus: 8.162

Çamlıdere’de 1 meclis üyeliğine düşen nüfus: 5.050

Evren’de 1 meclis üyeliğine düşen nüfus: 1.803 kişi olmaktadır.

1800 kişiye de 1 üye

CHP’nin seçim sonuçlarında büyük farkla önde olduğu Çankaya’da; 92.089 kişiye 1 belediye meclis üyeliği düşerken, AKP’nin önde olduğu (Ankara’nın küçük ilçelerinden örnekle) Kızılcahamam’da 8.162 kişiye 1 belediye meclis üyeliği, Çamlıdere’de 5.050 kişiye 1 belediye meclis üyeliği ve (bir uç örnek olarak da) Evren’de 1.803 kişiye 1 belediye meclis üyeliği düşmektedir.

Bir tarafta, 92.000 nüfus için 1 belediye meclis üyeliği... Diğer tarafta ise,  8.000 nüfus için 1 belediye meclis üyeliği...

Ayrıca da, her bir ilçe için  %10 seçim barajı...

***

Ankara geneline, oy toplamları bazında bakarsak:

AKP+MHP oy toplamı: 1.563.731; B.Belediye meclis üyesi sayısı: 107

CHP+İYİ Parti oy toplamı: 1.465.168; B.Belediye meclis üyesi sayısı: 40

Ankara’da, AKP+MHP’nin her bir meclis üyesi, ortalama 14.614 oyla seçilirken; CHP+İyi Parti’nin her bir meclis üyesi, ortalama 36.629 oyla seçilmiştir.

***

SONUÇ: Büyükşehir Belediye Meclislerinin oluşumunda, dünyada eşi benzeri (herhalde) pek bulunmayan bir demokrasi uygulaması...

AKP yönetimi de, o nedenledir ki: Ankara’yı, İstanbul’u aslında biz kazandık.. Bakınız, Büyükşehir Meclisleri... demektedir.

AKP kentleri kuşatan arkaik yapılardan soluk alıp veriyor..

Kentleşme ve gelecek ise AKP iktidarının mezar kazıcısı durumunda..

Bu “rezil demokrasi” ilk fırsatta kesinlikle değişmeli, gerçek demokrasiye geçilmeli..

Bir kenara not edelim.