15 Eylül Pazar 2019 / Bilim ve Siyaset – Orhan
Bursalı
Bilimsel mesleki dergilerde
yılda 45 bini aşkın “araştırma makalesi” yayınlayabilirsiniz. Türkiye bu
durumda. Sonra da bilimsel makale sayımız
hiç de fena değil, mesela dünyada 17., 18.durumdayız, bak işte Türkiye’de bilimsel araştırma yapılıyor, diye
övünebilirsiniz.
Hayır yapmayalım bunu. İyi durumda
değiliz, isterseniz makale yayınlama açısından ilk 10 ülke arasına girin. Doğru
bir değerlendirme yapmış olmazsınız.
Peki nedir doğru değerlendirme? Sayıyı
dikkate almayacağız da neye göre değerlendireceğiz?
Araştırmalarınızın yarattığı etki, bilim
dünyasında kullanılma derecesi, yeni fikir ve çalışmalara açtığı yollar.. Ve
şüphesiz ki, yüksek değerde araştırmalarınızın aldığı ödüller, övgüler,
patentler vb. Tamam bir temel bilim araştırmasında patent gibi sonuçlar zor
olabilir, zaten patent alacağım diye de araştırma yapılmaz, ama değeri
yüksektir..
Dünyada araştırma makaleleri yayımlayan
binlerce “mesleki dergi” var. Dahası bazıları tamamen ticari, ver parayı
makaleni basalım cinsinden.. Türkiye adresli binlerce emakale bu tür dergilerde
yayımlanıyor!
Bu tür dergilerin okunma değeri çok az
veya sıfır.
Peki bir araştırma makalesi neden bu tür
dergilere gönderilir?
Çünkü, araştırmanın değeri düşük, önemli,
okunur, ciddiyeti yüksek bilim dergilerinde yer bulamadığı için…
36.sıradayız
Ama, yüksek nitelikli bilimsel dergileri
dikkate alan bir değerlendirme var. Ünlü bilim dergisi, epey bir süredir Nature Index hazırlıyor ve yayımlıyor.
2019 Index’i yeni yayımlandı. Bu Index’te
etki değeri çok yüksek 82 bilimsel dergide yayımlanan 59.278 araştırma makalesi
dikkate alındı.
Bu toplam içinde Türkiye adresli sadece
70 araştırma makalesi bulunuyor. Yani toplamın binde biri civarında makalemiz
var.
Herkese Bilim Teknoloji dergisi (haftalık
olarak yayımlanıyor, (web adresi www.herkesebilimteknoloji.com) bu haftaki
ikapak konusunu Prof. Dr. Esen Ercan Alp’ın
Nature Index değerlendirmesine ayırdı.
Bilimsel araştırmalarda nesnel - gerçek
bir fotoğrafını görüyorsunuz ülkemizin.
45.000’i aşkın toplam makale sayısında
dünyada 18.olabilirsiniz..
Ama değer ve önem açısından ise, buna
göre, dünyada 36.sıradayız. Avrupa’da ise 19.sırada.
Neden sadece bu 82 dergi seçildi analiz
için?
Alp diyor ki: “Bu 82 dergi, toplam
dergilerin sadece %1’inden daha azını teşkil etmekle birlikte, toplam bilimsel
alıntıların (yayınlanan makalelere yapılan atıfların) %30’una sahiptir. Bu 82 dergi içinde de sadece birinci derecedeki yayınlar (makaleler)
ele alınmıştır. Haber ve yorum şeklinde çıkan yayınlar sıralamaya dahil
edilmemişlerdir.”
Avrupa’da
19.sıradayız dedik. Biz 80 milyonluk bir ülkeyiz. Bizden çok daha az nüfusa sahip
ülkeler ise bizim önümüzde. Mesela Yunanistan! Macaristan ve Slovenya arasında
bulunuyoruz.
Iran
bizim iki katı yüksek değerde araştırmaya sahip! 109 yayını var ve
31.sırada
Ayrıca bu Index’te üniversiteler de var.
İlk 500 içinde hiç bir üniversitemiz yok.
Esen Ercan Alp diyor ki:
Sıralamaya
“giren kurumlarla aramızdaki fark da çok büyüktür. Örneğin Orta Doğu Teknik Üniversitesinin ilk 500’e girebilmesi için
yapması gerekli atılım, bu üst düzey dergilerdeki yayın sayısını 4-5 misli
arttırmasını gerektirmektedir. ODTÜ ile MIT üniversitesi arasında bilimsel
yayın açısından 115 misli fark.. 20. sırada yer alan Danimarka’ya
yetişebilmemiz için yayın sayısını 6 misli arttırmamız gerekiyor. Danimarka ile
Türkiye’nin nüfuslarını da hesaba katarsak (5.8 milyon’a karşılık 82 milyon),
aradaki farkın aslında 100 misli olduğunu gözlemleriz. Bu hedefe bugünkü
yaklaşım ve yatırım düzeyi ile ulaşmak zor görünüyor.”
Nitelik önemli
Ekonomik
büyüklükte ilk 20 ülke içinde olmakla övünüyoruz. O zaman bilimsel başarım konusunda
da ilk 20’de olmalı değil miyiz?
Diyeceksiniz
ki sayısal büyüklüklerle niteliksel büyüklükler birbirinden çok farklı! Çok
doğru! Başka alanlarda da ülkemiz 40., 50., 60., 100.sıralarda! Demokrasi,
hukuk, yargı, basın, yüksek teknoloji üretimi vb…
Bir
de üniversite syımızla övünüyoruz, her ilde ünivresitemiz var, istanbul’da
onlarca! İlçelere doğru yayılmaya başlayacağız!
Alp
diyor ki: “Türkiye’nin ilk 15 üniversitesi 52 makale ürettiğine göre, geriye
kalan 190 üniversite toplam 17 makale üretmiştir. Yani bu üniversiteler her 11
yılda ancak bir tek ciddi yayın yapabilecek güçteler.”
Yarın
devam edeceğim..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder