Fırtına öncesi sessizlik mi? Mutant virüs aşının etkisini düşürüyor

 Bilim ve Siyaset, Cumhuriyet, 2 Şubat Salı, 2021

 

Koronavirüs, (Sars-Cov-2)  insanlar üzerindeki etkisi çok daha fazla hissedilen mutasyonlar geçiriyor ve bunların sayısı çoğalıyor. Ve bu kılık değiştiren virüs bulaşıyı yüzde 70’e varan oranlarda artırdığı gibi aşıların etkililiğini de düşürüyor.

Dünyanın işi, şüphesiz Türkiye’nin de, zorlaşacak. Mutasyon geçirmiş virüs daha hızlı yayılıyorsa, hızla egemen duruma gelecektir ve onun evrildiği virüsün yerine geçmesini önlemek mümkün değil. Nitekim İngiltere’de Irlanda’da sahayı ele geçirdi! Biz dahil 50’yi aşkın ülkeye yayılmış durumda.

Etkililik: Johnson & Johnson şirketi aşı piyasasına tek dozluk güçlü yeni bir aşı ile girdi. Şirket bir açıklama yaptı: güçlü bir koruma sağlıyor, ağır hastalıkların hepsini önlüyor, ancak ABD’de yüzde 72’lik koruma, virüsün B.1.351 varyantına giderek yayıldığı Güney Afrika’da yüzde 57’ye düştü.

 

İki yeni aşı

 

Aynı şekilde faz denemelerini yeni açıklayan Novavax aşısı da ingiltere’de yüzde 89,3’lük bir etkililiği duyurdu, fakat da Güney Afrika’da yayılan virüs varyantı karısında etkililiğini yüzde 67 ve altına düşürüyor.

Türkiye ilk tek doz uygulanan bu aşı ile ilgileniyor mu bilmiyorum. Ama ilgilense de aşı alabileceğini de sanmıyorum. ABD’nin desteklediği ve sanırım üretimini de kapattığı bir aşı.

NYTimes gazetesindeki habere göre, daha hızlı bulaşan virüs Pfizer-BioNTech, Moderna aşılarının etkinliğini de düşürmekte. Böyle giderse, şirketler aşılarını yeni virüse karşı yenilemek durumunda kalabilirler. Ve uzmanlar pandeminin ve onuna mücadelenin giderek daha karmaşık hale geldiğine işaret ediyor. ABD’de bulaşıcı hastalıklar uzmanı Michael Osterholm İngiltere’yi sarsan virüs mutantının ABD’yi bir kasırga gibi kasıp kavuracağını iler sürüyor örneğin.

 

Fırtına öncesi sessizlik mi

 

Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Fatih Tank Belçikalı meslektaşı Professor Jan Dhaene ile ortak yayınladığı  yayınladığı araştırmanın duyurusunu yaparken paylaştığı görüşünde: “Fırtına öncesi sessizliği? Mutasyon tüm dünyada katlanarak artan sayıda enfeksiyona, hastane yatışlarına ve sonrasında vefatlara yol açabilir. Önlem alınmazsa, durum yönetilemez bir hale gelebilir” dedi. 

Araştırmada, (https://feb.kuleuven.be/public/u0014274/2021-Dhaene-Tank-2.pdf) daha bulaşıcı mutant koronavirüs B.1.1.7’nin yüzde 30 ile 70 arasında daha bulaşıcı olduğu saptamasından hareket ederek,  iyimser yüzde 30 ve ortalama yüzde 50 senaryosuna göre, bir kişinin başka kişilere bulaştırma oranını 1,3 ve 1, 5 e çıkartacağını, bu durumda bugüne kadar alınan önlemlerin ve kısıtlamaların bulaşının yayılmasını önlemede yetersiz kalacağını, bu virüs tipinin bir iki ay içinde baskın hale geleceğini açıkladılar.

Bu senaryoya göre hasta sayılarıyla birlikte ölüm sayıları da artacak.

 

Bir meydan savaşı

 

Dünya aşılama ile adeta virüsün yeni tiplerinin de egemen olmasına karşı adeta büyük bir savaşa girmiş durumda, ama ortaya çıkan tablo, şimdilik çok parlak değil ve virüs durdurulamaz bir şekilde ilerliyor.

Türkiye açısından bakıldığında, bazı uzmanlarımız Martta yeni bir yükseliş tablosu bekliyor.

Daha sert kısıtlamalar hem Türkiye hem de dünya için gündeme gelebilecek.

Lokantaların kafelerin açılışı için iktidar plan ve program yaparken, hastanelerin yeniden dolup taşmasına da zemin hazırlıyor olabiliriz.

Bireysel olarak alınacak önlemler arasında, artık kalabalık yerlerde marketlerde çift maske şartı önerilmeye başlandı.

Hatta bazı uzmanlar önce N95 maske, üzerine de kurallara uygun üretilmiş cerrahi maske takın diyor.

 

Dünya ikilem içinde

 

Bu arada ülkelerin virüsün yayılmasına karşı aldıkları önlemlerde en büyük başarının virüsü hayattan kesin elimine edecek stratejilerde olduğu görülüyor.

Bu ülkeler virüsün yayılmasını önlemede büyü yol alırken, ekonomileri de diğer ülkelere kıyasla çok daha iyi durumdalar.

Virüsü ortadan kaldırmak mı yoksa bastırmak mı?

Birinci yolu izleyenler bugün çok rahatlar. Örneğin Yeni Zelanda ve benzer ülkeler..