Orhan Bursalı
Hey Türkiye Nasılsın?
Bu başlık, bilen okurlarıma yabancı gelmeyecek. 2013 yılında Cumhuriyet Kitapları’ndan yayımlanan kapsamlı inceleme kitabımın adı. Geçen hafta bir okuma grubu tarafından bir eve kitap üzerine tartışmaya çağrıldım. Kitap yok aslında ama ikinci elden sahaflarda bulmuşlar.
Gruba katılmadan önce bir bakayım dedim, yazdığım konularda ne gibi değişiklikler var.
Her şey daha kötüye gitmiş.
Mesela kitapta Dünya Adalet Projesi (World Justice Project) başlığına ve geçen 11 yıl içinde değişime bakıyorum.
Kitapta 97 ülke arasında 67’nciyiz. 8 ölçeğe göre değerlendirme yapılmış o zaman.
2023 yılı değerlendirmesinde ise bu kez sayıları artan ve 142’ye çıkan ülkeler arasında çok gerilere düşmüşüz, 0.41 puanla 117. sırada boy gösteriyoruz. Yıldan yıla puan kaybederek ve daha alt sıralara düşerek... En adaletsiz ülkeler yarışında emin adımlarla ilerliyoruz. Ayrıntıları merak edenlere: https:// worldjusticeproject.org/rule-of-lawindex/global/2023/Turkiye/
Kendi anayasasını takmayan, yasaları keyfi uygulayan, özel siyasi mahkemeler oluşturarak siyasi yargılama yapan ve delilsiz hukuksuz ceza sistemi kuran bir ülke ve yönetim...
Ve bütün bu kötü durumlarda, geniş seçmen kitlesinin tamamen suçsuz olduğunu mu düşünüyorsunuz?
YOLSUZLUK VE RÜŞVET SON HIZLA
En önemli konu. Çünkü Türkiye’nin çökmesi pek çok bileşenin yanı sıra yolsuzluk ve rüşvetin alabildiğine yaygınlaşmasıyla gerçekleşiyor.
Kitapta 2013 değerleri yine de iyiymiş: Yolsuzluk notumuz 100 üzerinden 50 imiş! Rüşvet sıralamasında da 53’üncüymüşüz.
Bu endekste sıralama 100 üzerinden ve 0’a doğru indikçe kötüleşiyor.
Türkiye mesela 2010 sıralamasında daha iyi durumdaymış: 56.
Saptamalara göre en çok, ekonomisi kötü ve ekonomik gelişmesi sınırlı ülkelerde yolsuzluk alıp başını gidiyor.
Gelelim 2023’e...
Transparency.org’un Yolsuzluk Algılama Endeksine göre, 180 ülke arasında 115. kötü ülke konumuna yükselmeyi başarmışız! Daha doğrusu bu AKP iktidarının başarısı! Puanımız da 100 üzerinden 34. Tabii söylemeye gerek yok, yolsuzluk kamu sektöründe yapılıyor, yani ülkeyi yönetenlerin tercihi! (https://www.transparency.org/ en/countries/turkey
2013’ten bu yana neredeyse her yıl gerileye gerileye yolsuzluğun en yaygın olduğu ülkeler arasına girmişiz.
ÇÖKE ÇÖKE NEREYE
Belki başka bir yazıma konu ederim. Tüm göstergelerde Türkiye 2013’ten daha kötüye gitmiş.
Demokrasi endekslerinde (yarı özgür, melez veya otoriter rejim), medya özgürlüklerinde, yoksullukta, her türlü eşitsizlikte gerileye gerileye çökmüşüz.
Diyeceksiniz ki milletin umurunda mı bunlar?
Türkiye’nin ekonomik çöküntüsüyle, pahalılıkla, emeklilere layık görülen 10 bin TL maaşla, yoksulluklarla, eşitsizliklerle, iktidarın ve belediyelerinin milletin bütçesini yandaşlara peşkeş çekmesiyle, 3 milyar dolara yapılacak bir otoyolun 11 milyar dolara ihale edilmesiyle, işsizlikle, kadın cinayetleriyle, yoğun iş kazalarıyla, yeteneklerin göçüyle, ülkenin göç ülkesine dönüştürülmesiyle...
Her şeyle ilgisi var, ey çalışan, ey ücretli, ey emekli, ey genç, ey oyu bu bilinçle kullanamayanlar...
Bütün bu çöküşte ve yoksullukta hiçbir suçunuz olmadığını mı düşünüyorsunuz?
İşte şimdi hataları biraz olsun giderme fırsatı.
Bugün o gün...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder