Beş bileşenli denklemin şifreleri

Koalisyon mu erken seçim mi.. Bazıları için zar atmalık bir siyasi durum. Gazetelerde “barometre” çalıştırılıyor. Ece Üner, Enine Boyuna’da tahminleri alarak açıyor perşembe akşamları programını. İbre, bir o yana bir bu ana.

Bilinenler ve bilinmeyenler var. Oyuncular, oyun kurucu olmak isteyenler, ciddi olaylar ve beklentiler var. Seçim mi koalisyon mu.. 5 bileşenli (RTE, Davutoğlu, diğer partiler, seçmen ve Kandil/PKK) bir denklemin içindeki olasılıklar belirleyecek. Oyuncular, istekler, iradeler.. Bunları saydamlaştırırsak, güçlerin hareketleri ve anlamları şifre olmaktan çıkar. Şimdi bunu deneyelim, en önemli oyuncu olarak RTE’den başlayalım, bu başlık biraz uzun olacak.. deneyelim:

İktidarı yeniden ele geçirmek isteği

1) RTE: Seçim sonuçlarından hiç memnun değil. Büyük güç kaybetti ülkede. Parti içinde de Davutoğlu ile birlikte çok doğal yeni bir güç odağı büyüyor. Koalisyonun, davranışlarını sınırlayacağı, dahası istemediği durumlar yaratacağı bilincinde. 13 yıldır yönettiği hükümete başka bir iktidar gücünün dahil olması, birinci derecede hiç istemediği bir alarm durum.

Politikasını, eski gücünü tamamen ve yeniden kazanmak üzerine kurmuş durumda. Bu nasıl başarılır? Bir odak noktası burası. Koalisyon kurulursa ve epey sürerse, güç yitimi de kesin sürecek. Koalisyon istemez. Ama yasal rolünü de oynamak zorunda. Her gün yine beş parti konuşuyor. Sık tekrar ettiği ise kuramazsanız erkek seçime gideriz. 45 günlük süreyi dile getiriyor. Ama Anayasa, “gidilir” demiyor. Bir olasılık olarak sunuyor. Meclis Başkanlığı bu açıdan önemliydi.

Peki, Kasım’da yapılacak bir erken seçim umduğu iktidarı getirir mi? Nerede kaç azıcık oyla milletvekili kaybettik, bunları kazansak 276’yı bulur muyuz hesapları ve düşleri yapıyor. Kurduğu oyunlar çerçevesinde Kasım’da seçime gidilir ve 276’yı bulursa amacına ulaşır. Kesin. Parti içinde de otoritesini yeniden kurar. Koalisyonun kendisine asla vermeyeceği Başkanlık Sistemini fiili olarak sürdürür..

Ama en azından bugünkü siyasi ilişkiler, siyaset-seçmen ilişkileri ve beklentileri, her ay gelen ekonomik verilerin iç karartıcılığı, seçmenin 3-5 ayda neden oyunu AKP lehine değiştireceği konusunda tek bir tutarlı gerekçenin ortada bulunmaması gibi fotoğraf kareleri, bu hesabı tutmayacağının göstergeleri. Tersine, RTE yüzünden oy yitimi daha bir kader gibi.

Kaçak Saray, büyük harcamalar, örtülü ödeneklerin dur durak bilmeden artması, har vurup harman savurmalar, milletin artık dikkatinde. Muhalefetin bıkmadan usanmadan buradan vurmayı hiç elden bırakmaması gerekir. Tabii bir de AKP’lilerin neden iktidarı kaybettikleri üzerine açıklamaları da iyi bir malzeme!

AKP kongresi, Gül ve diğerleri

RTE, AKP lehine seçmen iradesini değiştirecek hiç bir işaret olmadan yine de Kasım’da seçime gider mi? İnce oy hesaplarına inanırsa, kanarsa gidebilir. Kıl payı kazanırsa zafer, kaybederse ama: Gümdürdeme.. Veya yine “en büyük parti” söylemleri.

Sonbaharda yapılacak AKP kongresini de RTE’nin “oyun alanı”na dahil edelim mi? Bu kongrede AKP’nin seçim şansını arttıracak ne gibi bir etken ortaya çıkabilir? Mesela RTE Abdullah Gül’e, anlaşarak yol açar mı? En azından Parti liderliği? Böylece seçmene bir “güven aşılaması” yoluna gider mi?

RTE-Gül-Davutoğlu, Gül, hatta üç dönem kuralına takılan “küskünler”e de siyasete dönüş yolu açılarak bir yenilenme imajı çare olur mu?

RTE, memnun olmasa bile koalisyon oyununu yasal oynamak zorunda. Davranışlarına ama iktidarı “yeniden ele geçirmek” yol gösterici olacak. Bunu hiç unutmayalım.

2) Davutoğlu, tatlı-ılımlı ama RTE’ye aykırı görüşlerini dillendirmekten çekinmeyerek iktidarını inşa peşinde. Davutoğlu’lu RTE’nin kesin kumandasında görmeyin. Siyaseten yanlıştır. Erken seçimi öncelikle istemez, çünkü bu RTE’nin oyunu. RTE’ye karşı güç inşasını ancak uzun vadeli gerçekleştirebilir. Zamana ihtiyacı var. Bu nedenle, öncelikle (CHP ile) uzun sürecek (en iyisi 4 yıl) bir koalisyon ister. Bu süre içinde, siyasal, yasal ve anayasal lider olur AKP’de. RTE ile açıkça çekişme beklemeyin. Ama farklı görüşlerini dile getiriyor hep. Örneğin yolsuzluklar.. Saydamlık..

RTE’nin gölgesi olmak istemez. Davutoğlu olarak davranacaktır. CHP ile koalisyonda uzlaşı arayacaktır. RTE’nin koalisyonu engellemesi zor olabilir.

RTE’nin çok önemli bir şansı var: Kandil/ PKK.. Yarına, ve diğerleri..

--20 Temmuz 2015 Pazartesi / Bilim ve Siyaset – Cumhuriyet