İnce hesaplar: Muhalefetin şansı ilk turda mı, ikinci turda mı?

23 Nisan 2018 Salı /  Bilim ve Siyaset - Cumhuriyet  

İktidar bloğunun, İyi Parti – CHP hamlesi karşısında gösterdiği normal dışı davranışları, hakaretleri, aşağılamaları, işlerin, tasarladıkları seçim ortamının dışına taştığını gösteriyor. Bir panik havası var. İyi Parti ve Akşener’i dışlama veya yokuşa sürme üzerine kurgu, birden sıfırlandı. YSK eliyle “ne yapalım, bakın yasa böyle diyor” diyerek yaratmayı planladıkları  “hukuki meşruiyet” çöktü. 

Karşı demokratik hamle ile İyi Parti’nin pozisyonu gerçekten güçlendi. Bu Kılıçdaroğlu- CHP yönetiminin başarısıdır.

Ciddi iki soru

Bu hamle yeni bir durum da yarattı. En önemli gelişme, muhalefetin kesin bir bloğa – ittifaka dönüştüğüdür.Ve ittifak şimdi çok ciddi bir soruya yanıt arıyor: İlk turda ortak aday mı çıkarmalı, yoksa ikinci tura kalınırsa, en çok oyu alacak aday mı desteklenmeli.

Bu sorudan çok ciddi birbaşka soru daha çıkıyor: İlk turda ortak bir adayın şansı mı Cumhurbaşkanı RTE’ye karşı daha fazladır, yoksa, ikinci tura kalacak muhalefet adayının şansı mı?

Bu stratejik bir soru. Yukarıdaki iki sorunun da farklı sonuçlar üretebileceğini öngörebiliriz.

Üzerinde birleşilmiş ve ilk turda AKP seçmeninin bir kısmını yanına çekebilecek tek adayla seçime girip meydan okumak, Başkanlık seçimini iktidardan alma şansını yükseltebilir. Çünkü tam bir alternatif iktidar bloğu oluşmuş ve bunun ilkeleri belirlenmiş oluyor. Her şey saydam ve açık..

Soru: İlk turdaki belirgin ortak adayın mı seçmen üzerinde etkisi daha güçlü olur, yoksa ikinci tura kalacak adayın mı? 

Aslında tüm bu hesaplar, iktidardan giderek memnuniyetsizliği artan seçmenin oyunu nasıl çekeriz düşüncesine ve arayışına dayanıyor.

 Eğer, bu seçimlerde iktidar bloğu ile muhalefet bloğunun oyları yaklaşık sabitse, muhalefet açısından, birinci ve ikinci tur stratejileri arasında bir fark yoktur. Bu durumda herkesin ilk turda kendi adayıyla seçimlere girmesi normal gözükebilir. 

Ama ya önemli bir farkvarsa? Kararlı bir ortak adayın seçmen üzerinde etkisi gerçekten fazlaysa? Ve belirlenmiş bir ortak adaya oy vermeyi tercih ederse?

Herkesin şansı blokta yüksek

Tüm muhalefet partilerinin ortak çıkarı: a) AKP iktidarından bir an önce kurtulmaksa... b) Başkanlık rejiminin önünü keserek güçlü bir parlamenter rejime dönüş ise, şüphesiz ki tam bir muhalefet bloğu oluşturacaklardır ve Parlamento güçlenecektir.

“Cumhur ittifakı” seçimleri kazanırsa, önümüzdeki 5 yıl boyunca tek adam rejiminin ve bugüne kadar görülen anti demokratik uygulamaların giderek daha çok Türkiye’yi sarıp sarmalayacağı açıktır. Cumhurbaşkanı,  OHAL’e niye karşısınız, ne zarar gördünüz, 8-10 kez daha uzatılabilir diyerek, iktidarın uzun dönemli bir demirden rejimi sürdürmekte bir çekincesi olmadığı anlaşılıyor. Anayasa’nın Başkan’a verdiği yasal yetkilerin yetmediği, OHAL ile güçlendirilmiş bir Başkanlık Rejiminintercih edilebileceği görülüyor. OHAL’in 10 kez daha uzatılması, 2,5 yıl daha OHAL anlamına gelir.

Siyasi partiler, kendilerine büyüme ve iktidar yolunu açacak bir demokratik siyasal ortamı tercih ederler.

Muhalefetin hepsi güçlenir

Muhalif siyasi partilerin tek tek “Başkan seçilme- seçme” olasılığı yoktur, bugünkü tabloda ancak birleşik güçle başkan seçtirebilir ve kendilerine yeni demokratik kulvar açabilirler.

Saadet Partisiancak alternatif seçeneklerde büyüyebilir ve AKP’den seçmeni çekebilir.

İyi Parti, ancak AKP iktidarının sona ermesi durumunda, kendine gerçekten büyüme olanaklarını yaratabilir.

HDPancak daha demokratik bir ortamda, eski politikalarını gözden geçirerek kendini yenileyebilir ve varoluşunu güçlendirebilir.

CHP’nin tek başına iktidar olma olasılığının (Başkan seçilme) henüz bir rüya olarak görüldüğü bugünkü koşullarda, ancak birleşik hareket ederek, ülke ve parti için yeni demokratik ve ekonomik koşulları yaratabilir.

Not: Önceki günkü yazımda İlhan Kesiciiçin Adalet Yürüyüşü’de katılmadığını yazmıştım. İnternet’te yaptığım bir saatlik araştırmada bir bilgiye rastlamamıştım. Ama gönderilen tv linkleri Kesici’nin bir kaç kez yürüyüşe katıldığını, katılamadığı zamanlarda ise Avrupa Parlamentosunda görevde olduğu görülüyor. Düzeltir özür dilerim.